Những tác dụng phụ khi uống sắt bạn cần biết

Tác dụng ngay thời điểm uống sắt

Khi uống sắt, một số đối tượng có thể xuất hiện các tác dụng phụ không mong muốn cho sức khỏe, Có thể kể đến một số tác dụng tạm thời như:

• Các triệu chứng ở hệ tiêu hoá: Táo bón, ăn không ngon, tiêu chảy, phân có màu đen đậm, mùi bất thường hoặc có lẫn máu.

• Các triệu chứng dị ứng như: Phát ban đỏ, nổi mề đay gây ngứa,  khó thở, mặt hoặc môi sưng đỏ,... 

• Biểu hiện sốt cao, nôn ói sau vài giờ uống sắt ở một số đối tượng

Tổng hợp các tác dụng phụ khi uống sắt

Lạm dụng sắt trong khoảng thời gian dài là nguyên nhân gây ra nhiều biến chứng và bệnh lý nguy hiểm. Đồng thời cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến các tác dụng phụ khi uống sắt dưới đây:

Chức năng gan bị tổn hại

Nếu lượng sắt trong cơ thể không được kiểm soát hiệu quả, điều này có thể tạo áp lực đáng kể lên gan. Khi xảy ra tình trạng này, quá trình oxy hóa gan sẽ tăng mạnh hơn bình thường, gây ra các vấn đề nghiêm trọng như hình thành tổn thương và sẹo trên các mô nội tạng. Điều này có thể tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các bệnh lý về gan, đặc biệt là suy gan và ung thư gan. Vì thế, một trong những tác dụng phụ khi uống sắt không đúng cách sẽ dẫn đến chức năng gan bị tổn hại.



Mắc các bệnh liên quan đến hệ tim mạch

Mắc các bệnh liên quan đến tim mạch là một trong những tác dụng phụ khi uống sắt sai cách. Nhiều nghiên cứu đã sáng tỏ rằng, sự tích tụ quá mức sắt trong cơ thể có thể có tác động nghiêm trọng đến hệ thống điện tim. Nếu hiện tượng diễn ra kéo dài, sẽ dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như suy tim, sự không ổn định trong nhịp tim, và các rối loạn khác. Bên cạnh đó, tình trạng thừa sắt cũng có thể gây trở ngại cho quá trình bơm máu và lưu thông máu trong cơ thể. 

Thay đổi sắc tố da

Thực tế đã chứng minh rằng, khi nồng độ sắt trong cơ thể vượt quá mức cho phép, hình dáng da của người đó thường sẽ trở nên đậm màu hơn, có thể xuất hiện màu đen hoặc bạc, và thậm chí trở nên nhạy cảm hơn đối với tác động của tia cực tím. Hiện tượng này xảy ra do sự tích tụ của sắt thừa, khi nó di chuyển từ máu vào các mô trong cơ thể, và sau đó được lưu trữ trong tế bào da, tạo nên những biến đổi da như đã mô tả.



Đái tháo đường

Một trong những tác động không mong muốn thường xuyên xảy ra khi tiêu thụ sắt vượt quá mức cần thiết là sự phát triển của bệnh đái tháo đường. Sự tích tụ dư thừa sắt trong tụy sau thời gian dài có thể gây ra các trở ngại đối với quá trình sản xuất insulin. Điều này dẫn đến tăng đột ngột nồng độ đường trong máu và làm tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường. Đái tháo đường là một trong những tác dụng phụ khi uống sắt.

Dư thừa sắt gây viêm khớp

Lượng sắt thừa, khi không được loại bỏ khỏi cơ thể trong thời gian dài, có thể tích tụ tại các khớp xương và gây ra tổn thương cũng như viêm nhiễm cho các mô xung quanh. Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, sự viêm nhiễm tại các khớp này có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm trong tương lai.

Tổn thương buồng trứng đối với nữ giới

Sử dụng sắt vượt quá liều lượng khuyến nghị thường gây ra nhiều biến chứng đặc biệt nguy hại đối với phụ nữ, đặc biệt là sự tổn thương của buồng trứng. Các triệu chứng ban đầu của sự tổn thương này có thể bao gồm rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, sự không thể rụng của trứng, và sự dậy thì muộn.

Kích thích quá trình sản sinh vi khuẩn

Nhiều bệnh nhân lạm dụng sắt, dẫn đến tình trạng dư thừa, thường xuất hiện với các triệu chứng bệnh truyền nhiễm mãn tính. Điều này xảy ra vì sắt có vai trò quan trọng trong việc vận chuyển oxy trong cơ thể, và sự dư thừa sắt tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình kích thích, sản sinh và phát triển của vi khuẩn.

Mắc một số hội chứng liên quan đến thần kinh

Sự liên quan giữa bệnh lý thần kinh và sự thừa sắt trong cơ thể có thể xuất hiện hiếm hoi nhưng tác động của chúng thường mang theo những hậu quả đáng lo ngại:

• Bệnh lý nghiêm trọng như Parkinson, ADHD, và Alzheimer khiến cho sức khỏe và chất lượng cuộc sống bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

• Tinh thần của người bị ảnh hưởng thường không ổn định, dễ rơi vào trạng thái căng thẳng, mệt mỏi, và có thể thể hiện dưới dạng bạo lực hoặc sự lo lắng và sợ hãi.

Làm sao để kiểm tra mức độ sắt trong cơ thể?

Có một số phương pháp kiểm tra mức độ sắt trong cơ thể, nhằm xác định nồng độ sắt và chẩn đoán các tình trạng thiếu sắt hoặc thừa sắt. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến để kiểm tra mức độ sắt trong cơ thể:

• Đo lượng sắt huyết thanh: Xét nghiệm này đo lượng sắt có trong huyết thanh để xác định nồng độ sắt hiện tại trong cơ thể.

• Đo nồng độ ferritin: Ferritin là một protein chứa sắt, đo nồng độ ferritin trong máu có thể đánh giá mức độ tích trữ sắt trong cơ thể.

• Đo nồng độ sắt trong nước tiểu: Xét nghiệm này đo lượng sắt có trong nước tiểu để đánh giá quá trình hấp thụ và bài tiết sắt của cơ thể.

• Xét nghiệm kiểm tra gen tăng hấp thụ sắt: Một số người có khả năng tăng hấp thụ sắt cao hơn bình thường do di truyền gen. Xét nghiệm gen có thể xác định các biến thể gen liên quan đến sự chuyển hóa sắt trong cơ thể.

Những đối tượng có nguy cơ gặp tác dụng phụ khi uống sắt

Uống sắt có thể gây tác dụng phụ đối với một số đối tượng người, đặc biệt là khi sử dụng liều lượng cao hoặc trong trường hợp có nguy cơ cao. Dưới đây là một số đối tượng có nguy cơ gặp tác dụng phụ khi uống sắt:

• Người có bệnh thận: Người mắc bệnh thận hoặc có chức năng thận suy giảm có thể không thể loại bỏ sắt khỏi cơ thể một cách hiệu quả, dẫn đến tích tụ sắt và gây hại cho các cơ quan khác. Việc sử dụng sắt trong trường hợp này cần được thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ.

• Người mắc bệnh gan: Một số bệnh gan như xơ gan, viêm gan hoặc suy gan có thể ảnh hưởng đến khả năng cơ thể tiếp thu và chuyển hóa sắt. Việc sử dụng sắt cần được thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ.

• Người bị thiếu máu thalassemia: Thalassemia là một bệnh máu di truyền, trong đó sản xuất hồng cầu bị ảnh hưởng. Một số người bị thiếu máu thalassemia cần phải tiếp nhận sắt thông qua các phương pháp điều trị khác, nhưng việc sử dụng sắt qua đường uống có thể gây tác dụng phụ.

• Người mắc bệnh tăng hấp thu sắt: Một số người mắc các bệnh về tăng hấp thu sắt như bệnh tăng hấp thu sắt (hemochromatosis) có thể tích tụ sắt trong cơ thể. Việc sử dụng thêm sắt có thể gây tác dụng phụ và tăng nguy cơ tổn thương các cơ quan khác.

• Người có tiền sử dị ứng hoặc không dung nạp sắt: Một số người có thể có dị ứng hoặc không dung nạp sắt tốt, dẫn đến tác dụng phụ khi sử dụng sắt qua đường uống.

• Người uống quá liều: Uống quá liều sắt có thể gây ra tình trạng ngộ độc sắt, gây ra các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng và có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho gan và các cơ quan khác.

Liều lượng sắt khuyến nghị cho từng đối tượng

Liều lượng sắt khuyến nghị có thể khác nhau cho từng đối tượng dựa trên nhu cầu cơ thể, tình trạng sức khỏe và giai đoạn đời. Dưới đây là một hướng dẫn chung về liều lượng sắt khuyến nghị cho từng đối tượng:

Trẻ em:

• Trẻ từ 0-6 tháng tuổi: Không cần bổ sung sắt bổ sung nếu trẻ được nuôi dưỡng đủ sữa mẹ hoặc sữa công thức chứa sắt.

• Trẻ từ 7 tháng - 1 tuổi: Khuyến nghị 11 mg sắt mỗi ngày. Nếu trẻ không được cung cấp đủ sắt từ thức ăn, bác sĩ có thể đề nghị bổ sung sắt.

Người lớn:

• Nam giới từ 19 tuổi trở lên: Khuyến nghị 8 mg sắt mỗi ngày.

• Phụ nữ từ 19 - 50 tuổi: Khuyến nghị 18 mg sắt mỗi ngày.

• Phụ nữ trên 50 tuổi và nam giới trên 70 tuổi: Khuyến nghị 8 mg sắt mỗi ngày.

Phụ nữ mang thai:

• Trong suốt thai kỳ, nhu cầu sắt của phụ nữ mang thai tăng lên để hỗ trợ sự phát triển của thai nhi và cung cấp đủ sắt cho mẹ.

• Khuyến nghị 27mg sắt mỗi ngày cho phụ nữ mang thai.

Người già:

• Người già có thể có nhu cầu sắt giảm do giảm hấp thụ và sử dụng sắt trong cơ thể.

• Khuyến nghị 8 mg sắt mỗi ngày cho nam giới trên 70 tuổi và phụ nữ trên 50 tuổi.

Lưu ý rằng đây chỉ là những liều lượng sắt khuyến nghị chung. Tuy nhiên, mỗi người có nhu cầu sắt riêng và điều này có thể thay đổi tùy theo tình trạng sức khỏe cá nhân. Để biết chính xác liều lượng sắt cần thiết cho bạn, nên tham khảo ý kiến từ chuyên gia y tế hoặc chuyên gia dinh dưỡng.

Những lưu ý khi uống sắt tránh các tác dụng phụ

Ngoài những tác dụng phụ khi uống sắt tiềm ẩn khi sử dụng sắt như đã đề cập, còn có một số triệu chứng và biểu hiện không thường có thể xuất hiện ở người dùng. Vì vậy, để tránh gặp phải các tác dụng phụ khi bổ sung sắt, bạn cần quan tâm đến việc sử dụng sắt đúng cách và tìm hiểu sắt nên uống lúc nào cũng như các chất có thể kết hợp uống sắt với một số loại vitamin và khoáng chất khác. Dưới đây, là những lưu ý giúp bạn bổ sung sắt đúng cách.

• Lựa chọn mua viên uống bổ sung từ các nguồn tin cậy và đã được kiểm chứng chất lượng. Tránh sử dụng sản phẩm không có nguồn gốc rõ ràng và chưa được kiểm tra.

• Nên kết hợp uống sắt và vitamin C cùng lúc vì vitamin giúp tăng khả năng hấp thụ sắt cho cơ thể, từ đó ngăn ngừa được tình trạng thiếu máu do thiếu sắt.

• Người dùng nên thận trọng nếu họ đã từng trải qua dị ứng với sắt hoặc bất kỳ loại thuốc nào.

• Các đối tượng như người cao tuổi, trẻ em dưới 6 tuổi hoặc người mắc các bệnh lý liên quan đến hệ tiêu hóa, chẳng hạn như viêm dạ dày, viêm đại tràng, hay loét túi thừa, nên sử dụng sản phẩm này sau khi được tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa.

• Hãy thông báo cho bác sĩ kê đơn về bất kỳ loại thuốc nào đang được sử dụng, đặc biệt là thuốc kháng sinh và thuốc điều trị các bệnh liên quan đến tuyến giáp.

• Trong trường hợp sử dụng quá liều hoặc xuất hiện bất kỳ dấu hiệu không bình thường nào, hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn, kiểm tra và điều trị.

Việc sử dụng chất sắt đúng cách và tham khảo ý kiến bác sĩ sẽ tối ưu hóa quá trình bổ sung, giảm thiểu tác dụng phụ khi uống sắt. Hãy xem các thông tin này của Solife như một nguồn tham khảo hữu ích, và có được kết quả tốt nhất khi sử dụng sắt.